||om tat sat||

సుందరకాండ.
అథ ఏకోనచత్వారింశస్సర్గః

తతః మణిం దత్త్వా సీతా హనుమంతం అథ అబ్రవీత్| ఏతత్ రామస్య అబిజ్ఞాత తత్త్వతః అభిజ్ఞానం|| రామః మణిం దృష్ట్వా త్రయాణాం సంస్మరిష్యతి.| వీరః మమ జనన్యా రాజ్ఞః దశరథస్య చ|| హే హరిసత్తమ సః భూయః సముత్సాహే ఉదితః అస్మిన్ కార్య సమారంభే యదుత్తరం తత్ త్వం ప్రచింతయ||హరిసత్తమ అస్మిన్ కార్యనియోగే త్వం ప్రమాణం| హనుమాన్ యత్నం అస్థాయ దుఃఖక్షయకరః భవ | తస్య యత్నః చింతయతః దుఃఖక్షయకరః భవేత్ ||

స మారుతిః భీమవిక్రమః తథః ఇతి ప్రతిజ్ఞాయ శిరసా వంద్యా వైదేహీం గమనాయ ఉపచక్రమే ||

తతః దేవి మైథిలి మారుతాత్మజం వానరం భాష్పగద్గదయ వాచా (పునః) వాక్యం అబ్రవీత్||

’ హే హనుమాన్ రామలక్ష్మణ సహితౌ సుగ్రీవం చ అమాత్యం సహ వృద్ధాన్ వానరాన్ సర్వాంశ్చధర్మసంహితం కుశలం బ్రూయాః||వానరశ్రేష్ఠ ధర్మసంహితం కుశలం బ్రూయాః||త్వం యథా మహాబాహుః రాఘవః మాం అస్మాత్ దుఃఖాంబుసంరోధాత్ తారయతి (తథా) సమాధాతుం అర్హసి || హనుమాన్ కీర్తిమాన్ రామః జీవంతీం మాం యథా సంభావయతి తత్ వాచ్యం తథా వాచా ధర్మం అవాప్నుహి || త్వయా ఈరితః ఉత్సాహయుక్తాః వాచః నిత్యం శ్రుత్వా మత్ అవాప్తయే దాసరథేః పౌరుషం వర్దిష్యతే||వీరః రామః త్వత్ మత్ సందేశయుతాః వాచః శ్రుత్వా విధివత్ పరాక్రమవిధిం సంవిధాస్యతి’ ||

హనుమాన్ మారుతాత్మజః సీతాయాః వచనం శ్రుత్వా శిరస్య అంజలిం ఆథాయ వాక్యం ఉత్తరం అబ్రవీత్ ||

’ కాకుత్‍స్థః హర్యక్షు ప్రవరైః వృతః క్షిప్రం ఏష్యతి | యుధి అరీన్ విజిత్య తే శోకంవ్యపనయిష్యతి ||యః బాణాన్ క్షిపతః తస్య అగ్రతః స్థాతుం ఉత్సహతే (తం) మర్త్యేషు అసురేషు వా సురేషు న పశ్యామి హి ||సః రణే అర్కమపి పర్జన్యం అపి వైవస్వతం అపి యమం విశేషతః తవ హేతోః శోఢుం శక్తః|| సః సాగరపర్యంతాం మహీం శాసితుం అర్హతి హి | జనకనందిని రామస్య జయః త్వన్నిమిత్తః హి ’ ||

జానకీ తస్య సత్యం సమ్యక్ సుభాషితం తత్ వచనం శ్రుత్వా బహుమేనే అథ ఇదం వచనం చ అబ్రవీత్ ||తతః సీతా ప్రస్థితం తం పునః పునః వీక్షమాణా భర్తృస్నేహాన్వితం వాక్యం సౌహార్దాత్ అనుమానయత్ ||

’ వీర అరిందమ మన్యసే యది కస్మింశ్చిత్ సంవృతే దేశే ఏకాహం వస | విశ్రాంతః స్వః గమిష్యసి||వానర తవ సాన్నిధ్యాత్ అల్పభాగ్యాయాః మమ మహత్ అస్య శోకస్య ముహూర్తం మోక్షణం భవేత్ చేత్ ||హరిశార్దూల పునరాగమనాయ గతే మమ ప్రాణానాం అపిసందేహః స్యాత్ | అత్ర సందేహః న || హే వానర దుఃఖాత్ దుఖపరామృష్టాం మామ్ తవ అదర్శనజః శోకః దీపయన్ ఇవ భూయః పరితాపయేత్ ||వీర హరీశ్వరత్వత్ సహాయేషు హర్యక్షేషు అయం సుమహాన్ సందేహః మమ అగ్రతః తిష్ఠతీవ||తాని హర్యక్షు సైన్యాని తౌ వానరాత్మజౌ దుష్పారం మహోదధిం కథం ను తరిష్యంతి ఖలు||అస్య సాగరస్య లంఘనే భూతానాం తవ వా వైనతేయస్య వా మారుతస్య శక్తిః స్యాత్’ ||

’ వీరం తత్ ఏవం దురతిక్రమే అస్మిన్ కార్యనిర్యోగే కిం సమాధానం పశ్యసి | త్వం కార్యవిదాం వరః హి ||పరవీరఘ్న అస్య కార్యస్య పరిసాధనే త్వం ఏక ఏవ పర్యాప్తః కామం తే ఫలోదయః యశస్యః|| సంయుగే సమగ్రైః బలః రావణం జిత్య మాం విజయీ స్వపురం యయాత్ యది తత్ తస్య సదృశం భవేత్ ||పరబలార్దనః కాకుత్‍స్థః లంకాం శరైః సంకులం కృత్వా మామ్ నయేత్ యది తత్ తస్య సదృశం భవేత్ ||తత్ మహాత్మనః ఆహవశూరస్య తస్య అనురూపం విక్రాంతం యథా భవేత్ తథా త్వం ఉపపాదయ’ ||

హనుమాన్ అర్థోపహితం ప్రశ్రితం హేతుసంహితం తత్ వాక్యం నిశమ్య శేషం వాక్యం అబ్రవీత్ ఉత్తరం||

’ దేవీ హర్యక్షు సైన్యానాం ఈశ్వరః ప్లవతాం వరః సత్త్వసంపన్నః సుగ్రీవః తవ అర్థే కృతనిశ్చయః||వైదేహి సః వానరసహస్రాణాం కోటిభిః అభిసంవృతః రాక్షసానాం నిబర్హనః క్షిప్రం ఏష్యతి ||విక్రమసంపన్నాః సత్త్వవంతః మహాబలాః మనః సంకల్పసంపాతాః హరయః తస్య నిదేశే స్థితాః||యేషాం గతిః ఉపరి న సజ్జతే అధస్తాత్ న తిర్యక్ న అమిత తేజసః మహత్సు కర్మసు నసీదంతి || మహోత్సాహైః వాయుమార్గానుసారిభిః తైః అసకృత్ ససాగరధరాధరా భూమిః ప్రదక్షిణీకృతాః||తత్ర సుగ్రీవ సన్నిధౌ మత్ విశిష్ఠాశ్చ తుల్యాః చ వనౌకసః సంతి|| మత్తః ప్రత్యవరః కశ్చిత్ నాస్తి || అహం తావత్ ఇహ అనుప్రాప్తః మహబలాః తే కిం పునః | ప్రకృష్టాః న ప్రేష్యంతే హి ఇతరే జనాః ప్రేష్యంతే హి’ ||

’ దేవి తత్ అలం పరితాపేన | తే శోకః వ్యపైతు | తే హరియూథపాః ఏకోత్పాతేన లంకాం ఏష్యంతి ||మహసత్త్వౌ నృసింహౌ తౌ చ మమ పృష్ఠగతౌ ఉదితౌ చంద్రసూర్య ఇవ త్వత్సకాసం అభిగమిష్యతః||తతః వీరౌ నరవరౌ రామలక్ష్మణౌ సహితౌ ఆగమ్య లంకాం నగరీం సాయకైః విధమిష్యతః|| రఘునందనః రాఘవః రావణం సగణం హత్వా త్వాం ఆదాయ స్వపురం ప్రతి యాస్యతి ||తత్ ఆశ్వాసిహి | తే భద్రం| త్వం కాలకాంక్షినీ భవ| ప్రజ్వలంతం అనలం ఇవ రామం న చిరాత్ ద్రక్ష్యసే||అస్మిన్ సపుత్రబాంధవే రాక్షసేంద్రే నిహతే త్వం రోహిణీ శశాంకేన్ ఇవ రామేణ సమేష్యసి||దేవి మైథిలీ త్వం క్షిప్రం శోకస్య పారం యాస్యసి | అచిరాత్ రామేణ రావణం నిహతం చ ద్రక్ష్యసి’ ||

హనుమాన్ మారుతాత్మజః వైదేహీం ఏవం ఆశ్వాస్య గమనాయ మతిం కృత్వా వైదేహీం పునః అబ్రవీత్ ||

’ హే మైథిలి ! లంకాద్వారముపాస్థితం అరిఘ్నం కృతాత్మానం తం రాఘవం ధనుష్పాణిం లక్ష్మనం చ క్షిప్రం ద్రక్ష్యసి|| నఖదంష్ట్రాయుధాన్ వీరాన్ సింహశార్దూలవిక్రమాన్ వారణేంద్రాభాన్ సంగతాన్ వానరాన్ క్షిప్రం ద్రక్ష్యసి||ఆర్యే శైలాంబుదనికాసానాం నర్దతాం కపిముఖ్యానాం అనేకశః యూధాని లంకామలయమానుషు (ద్రక్ష్యసి) ||
సః రామః ఘోరేన మన్మథేషుణా మర్మణి తాడితః సింహార్దితః ద్విపః ఇవ న శర్మ లభతే||దేవి శోకేన మారుదః | తే మనసః అప్రియం మాభూత్ | పత్యా శక్రేణ శచీ ఇవ నాథవతీ అసి హి ||రామాత్ విశిష్ఠః అన్యః కః అస్తి| సౌమిత్రిణా సమః కశ్చిత్ | అగ్నిమారుతకల్పౌ తౌ భ్రాతరౌ తవ సంశ్రయౌ|| దేవి రక్షోగణైః అధ్యుషితే అతిరౌద్రౌ అస్మిన్ దేశే చిరం న వత్స్యసి |తే ప్రియస్య ఆగమనం న చిరాత్ | మత్సంగమకాలమాత్రం క్షమస్వ’||

ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే ఆదికావ్యే వాల్మీకీయే
చతుర్వింశత్ సహస్రికాయాం సంహితాయామ్
శ్రీమత్సుందరకాండే ఏకోనచత్వారింశస్సర్గః ||

|| ఒమ్ తత్ సత్||